Alweer over de waarde van beeld
Ik zie het nu in heel rap tempo ontstaan op bijvoorbeeld Facbook: eindeloze discussies of een gepost foto/filmpje nu echt is of een AI product. Waaraan je dus al kunt aflezen dat waarheid en nep met steeds groter gemak steeds griezeliger aan het samenkomen zijn. Soms is het aan een heel klein detail te zien dat er iets niet klopt, iets wat er had moeten zijn (als je de moeite neemt om even logisch te denken) maar door AI vergeten is bijvoorbeeld. Soms is het helemaal niet meer te zien, dan bestaan er alleen nog vermoedens op vaak een allesbehalve sterke basis. Het stadium van 'het ligt er duimendik bovenop' zijn we allang voorbij. Er is een zeer populaire groep op FB waar je plaatjes kunt posten met het verzoek om er iets speciaals mee te doen, resultaat is dan een heleboel nieuwe plaatjes door AI liefhebbers gemaakt. En het kost dus ook nog helemaal niks. Waar slechts een jaar geleden nog een volbloed Photoshop specialist voor nodig was om dat voor mekaar te krijgen. "Kunnen jullie van deze foto (van een groot opbouw-zwembad in de tuin) een filmpje maken zodat het lijkt of hij lek is?" En hopla, een reeks levensechte filmpjes van een zwaar lekkend of overstromend zwembad, in vele variaties, eentje zelfs compleet met een paar rondbadderende biggetjes. "Dank jullie wel voor alle moeite, prachtig. Het is om mijn man even aan het schrikken te maken". Leuk.
Of het verzoek van een moeder die haar kind als baby al verloren heeft en alleen nog een wat ruw potloodportret heeft. "Kunnen jullie deze tekening inkleuren? Mutsje graag roze, truitje geel". Inkleuren kon in photoshop natuurlijk al heel lang, maar nu gaat het al veel verder en komen er op verzoek ook een massa redelijk tot zeer levensechte foto-achtige resultaten uit van een blozende baby. Van een zeker niet levensechte tekening. Zo'n foto vervolgens als video levensecht laten lachen (of huilen) kost vervolgens ook al geen enkele moeite meer zag ik bij een gepost verzoek van iemand die als kind al, heel lang geleden, een eenzijdige verlamming had opgelopen in haar gezicht. Zij vroeg om een foto waarop ze eindelijk eens te zien zou zijn als ze een normaal gaaf gezicht zou hebben gehad. Dat is dus helemaal geen probleem meer. Nou ja, we hebben allemaal de spot-producten langs zien komen naar aanleiding van de NAVO top met Trump en ons koningshuis. Van de cancan groepsfoto op het bordes zien we natuurlijk direct dat die cancan niet kán, maar hoe gaan we om met beeld dat er écht toe doet? Hoeveel moeite gaat ons de argwaan kosten bij ieder beeld dat we zien langskomen? Bij beelden die wellicht heel erg belangrijk zijn om onze mening te kunnen vormen? En hoe werkt dat bij al die mensen die al die beelden op de socials voor zoete koek slikken als zijnde echt, zonder enige argwaan? Want die zie ik nu ook in grote getale langskomen, gewoon omdat AI dat punt van overtuigingskracht kennelijk al bereikt heeft. En hoe groter de overtuigingskracht wordt, hoe leuker men het gaat vinden om er mee te spelen en mensen op een verkeerd been te zetten. Dat zwembad kun je dan nog een onschuldige grap vinden (waar ik ook al wat twijfels bij heb), maar waar is het einde? Ik vraag het me al langer af, zie ook mijn voorgaande blogposts, maar nu steeds vaker: Wat is tegenwoordig nog de waarde van beeld?